Familie van Pinxteren - en vele anderen...

<p><strong>Berengarius van Friuli</strong> (Cividale, 845 - <a title="Verona (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Verona_(stad)">Verona</a>, 7 april 924) was <a title="Markgraaf" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Markgraaf">markgraaf</a> van <a title="Friuli" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Friuli">Friuli</a>, <a title="Lijst van koningen van Itali&euml;" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_koningen_van_Itali%C3%AB">koning van Itali&euml;</a> (888-889, 896-901 en 905-924) en <a title="Lijst van Rooms-Duitse koningen en keizers" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Rooms-Duitse_koningen_en_keizers">keizer</a> vanaf <a title="916" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/916">916</a>.</p> <p><div id="toc" class="toc">gen</a>]&nbsp;</span></div>text">Leven en loopbaan</span></a>ctext">Markgraaf</span></a></li>> <span class="toctext">Strijd om de macht in Itali&euml;</span></a></li>zer"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Definitief koning, en keizer</span></a></li>rius_I_van_Friuli#Huwelijken_en_kinderen"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Huwelijken en kinderen</span></a></li>">Leven en loopbaan</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a title="Bewerk dit kopje: Leven en loopbaan" href="http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Berengarius_I_van_Friuli&amp;action=edit&amp;section=1">bewerken</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2>//nl.wikipedia.org/wiki/Karolingen">Karolingen</a> af. Hij was de zoon van <a title="Gisela (dochter van Lodewijk de Vrome)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gisela_(dochter_van_Lodewijk_de_Vrome)">Gisela</a>, een dochter van <a title="Lodewijk de Vrome" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewijk_de_Vrome">Lodewijk de Vrome</a>, en <a title="Eberhard van Friuli" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Eberhard_van_Friuli">Eberhard, markgraaf van Friuli</a>. Na de Karolingische koningen hoorde hij daarmee tot de hoogste adel in de Frankische gebieden. Van zijn ouders erfde hij grote bezittingen bij Lille, Luik en in de Condroz.</p> <p><h3><span id="Markgraaf" class="mw-headline">Markgraaf</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a title="Bewerk dit kopje: Markgraaf" href="http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Berengarius_I_van_Friuli&amp;action=edit&amp;section=2">bewerken</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h3>="Unruoch III van Friuli" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Unruoch_III_van_Friuli">Unruoch</a> stierf in 874 en Berengarius volgde hem op als markgraaf van <a title="Friuli" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Friuli">Friuli</a>. Het volgende jaar steunde hij de poging van <a title="Karel III de Dikke" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_III_de_Dikke">Karel de Dikke</a> en <a title="Karloman van Beieren" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Karloman_van_Beieren">Karloman van Beieren</a>, om de koningstitel van Itali&euml; voor Karloman te verzekeren. Karloman had de titel ge&euml;rfd van <a title="Lodewijk II van Itali&euml;" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewijk_II_van_Itali%C3%AB">Lodewijk II van Itali&euml;</a> maar <a title="Karel de Kale" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_de_Kale">Karel de Kale</a> was Itali&euml; binnengevallen en had zich tot koning en keizer laten kronen. Na de dood van Karel de Kale in 877 hadden ze wel succes.</p> <p>In 883 werd hertog <a title="Guido van Spoleto" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Guido_van_Spoleto">Guido van Spoleto</a> op de synode van <a title="Nonantola" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Nonantola">Nonantola</a> beschuldigd van verraad. In reactie daarop sloot die een bondgenootschap met de <a title="Saracenen" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Saracenen">Saracenen</a>. Karel de Dikke gaf Berengar opdracht om Guido te verslaan. Berengar trok met een leger naar het zuiden maar werd na aanvankelijke successen door een epidemie gedwongen om terug te keren. In 884 pleitte Berengar bij de keizer voor bisschop Haimo van <a title="Belluno (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Belluno_(stad)">Belluno</a>.</p> <p>In 886 voerde Berengarius een korte oorlog met bisschop Liutward van <a title="Vercelli (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vercelli_(stad)">Vercelli</a> omdat die Berengarius' zuster uit een klooster had gehaald om met een familielid te laten trouwen. Het is onbekend of de vrouw en het klooster daarvoor wel of geen toestemming hadden gegeven. Een jaar later verzoende Berengarius zich met Liutward op de rijksdag van <a title="Waiblingen" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Waiblingen">Waiblingen</a> en gaf hem grote geschenken als schadevergoeding. Berengarius was dat jaar ook aanwezig op de rijksdag van Kirchen waar Karel de Dikke, <a title="Lodewijk de Blinde" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewijk_de_Blinde">Lodewijk van de Provence</a> als erfgenaam adopteerde. Karels plan om zijn eigen onwettige zoon als erfgenaam aan te wijzen was eerder mislukt.</p> <p><h3><span id="Strijd_om_de_macht_in_Itali.C3.AB" class="mw-headline">Strijd om de macht in Itali&euml;</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a title="Bewerk dit kopje: Strijd om de macht in Itali&euml;" href="http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Berengarius_I_van_Friuli&amp;action=edit&amp;section=3">bewerken</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h3>l; zou worden en Guido koning van <a title="West-Franci&euml;" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/West-Franci%C3%AB">West-Franci&euml;</a>. Toen het Guido niet lukte om koning van West-Franci&euml; te worden keerde hij terug naar Itali&euml;. Berengarius en Guido troffen elkaar in een veldslag bij <a title="Brescia (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Brescia_(stad)">Brescia</a>. De slag werd door Berengarius gewonnen maar zijn verliezen waren zo groot dat hij instemde met een wapenstilstand voor een half jaar. Vervolgens dreigde <a title="Arnulf van Karinthi&euml;" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Arnulf_van_Karinthi%C3%AB">Arnulf van Karinthi&euml;</a> om Itali&euml; binnen te vallen. Berengarius sloot tijdens onderhandelingen in <a title="Trente (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Trente_(stad)">Trente</a> een overeenkomst met hem, waarbij hij koning van Itali&euml; bleef maar dan wel Arnulf als zijn heer moest huldigen. Ook moest enkele plaatsen afstaan. In 889 versloeg Guido Berengar in de slag bij de <a title="Trebbia" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Trebbia">Trebbia</a> en werd koning van Itali&euml;. Berengarius behield zijn positie als markgraaf van Friuli. In 893 besloot Arnulf in actie te komen tegen Guido van Spoleto. Hij stuurde zijn zoon <a title="Zwentibold" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zwentibold">Zwentibold</a> met een leger naar Itali&euml;. Berengarius en Zwentibold belegerden Guido in <a title="Pavia (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Pavia_(stad)">Pavia</a> maar trokken zich terug (volgens geruchten in ruil voor een groot geldbedrag). In 894 versloegen Arnulf en Berengarius Guido bij <a title="Bergamo (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bergamo_(stad)">Bergamo</a> en bezetten Pavia en <a title="Milaan (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Milaan_(stad)">Milaan</a>. In 896 verliet Berengar zonder toestemming Arnulfs leger in <a title="Toscane" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Toscane">Toscane</a> en keerde terug naar <a title="Lombardije" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lombardije">Lombardije</a>. Arnulf ontnam hem daarop het markgraafschap Friuli. Toen Arnulf getroffen werd door een <a class="mw-redirect" title="Beroerte" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Beroerte">beroerte</a> en terug moest keren naar <a title="Duitsland" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitsland">Duitsland</a>, verdeelden Berengarius en Lambert, zoon van Guido, in Pavia het koninkrijk Itali&euml;. Berengarius werd koning is in het gebied ten oosten van de rivier <a title="Adda" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Adda">Adda</a>, en Lambert ten westen van de rivier. In 898 probeerde Berengarius Pavia te veroveren maar hij werd verslagen bij <a title="Fidenza" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Fidenza">Fidenza</a> en werd gevangengenomen. Een paar dagen later, op 15 oktober, stierf Lambert bij de jacht en werd Berengar onverwacht koning van heel Itali&euml;.</p> <p>Binnen een jaar kwam Berengarius weer in de problemen. In 899 vielen de <a title="Hongaren" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hongaren">Hongaren</a> Itali&euml; binnen. Berengarius trad ze met een groot leger tegemoet en weigerde onderhandelingen over een afkoopsom. Zijn leger werd op 24 september echter verrast en verslagen bij de rivier de Brenta. De ontevreden adel nodigde in 900 Lodewijk van de Provence, kleinzoon van koning Lodewijk II, uit om koning van Itali&euml; te worden. Lodewijk versloeg Berengarius en werd in 901 tot keizer gekroond. Het jaar daarna versloeg Berengarius Lodewijk en liet hem zweren nooit meer naar Itali&euml; te komen.</p> <p><h3><span id="Definitief_koning.2C_en_keizer" class="mw-headline">Definitief koning, en keizer</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a title="Bewerk dit kopje: Definitief koning, en keizer" href="http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Berengarius_I_van_Friuli&amp;action=edit&amp;section=4">bewerken</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h3>garius vestigde zijn hoofdstad in Verona, dat hij zwaar versterkte. In 915 steunde Berengarius een christelijk bondgenootschap tegen de Saracanen, met een grote legermacht onder bevel van hertog Alberic van Spoleto. Als dank werd Berengarius tot keizer gekroond door paus <a title="Paus Johannes X" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Johannes_X">Johannes X</a>. Dat de situatie in Itali&euml; allerminst rustig was blijkt er wel uit dat Berengarius zijn dochter, abdis van San Salvatore in Brescia, in 916 het recht gaf om versterkingen te bouwen en daar troepen te legeren. <a title="Adalbert van Ivrea" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Adalbert_van_Ivrea">Adalbert van Ivrea</a>, Berengarius' schoonzoon, nodigde <a title="Hugo van Arles" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hugo_van_Arles">Hugo van Arles</a>, de sterke man in de Provence naast de blinde koning Lodewijk, uit om koning te worden. Hugo kwam tot Pavia maar moest zich terugtrekken omdat Berengarius zijn bevoorrading afsneed. Meer en meer vertrouwde Berengarius op Hongaarse huurlingen, wat tot een toenemende ontevredenheid onder de adel leidde. In 921 vroeg een groot aantal edelen en bisschoppen, onder leiding van Adalbert van Ivrea, <a title="Rudolf II van Bourgondi&euml;" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rudolf_II_van_Bourgondi%C3%AB">Rudolf II van Bourgondi&euml;</a> om koning te worden. Tegelijk vielen ook de Hongaren plunderend het land binnen. Berengarius trok zich terug in Verona om zijn kansen af te wachten. Op 29 juli 923 werd Berengarius verslagen in de slag bij <a title="Fiorenzuola d'Arda" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Fiorenzuola_d%27Arda">Fiorenzuola</a> en hij werd kort daarna door zijn eigen mensen gedood, vermoedelijk op bevel van Rudolf II van Bourgondi&euml;.</p> <p>Er is een anoniem geschrift <em>Gesta Berengarii imperatoris</em> dat handelt over de gebeurtenissen van zijn veelbewogen tijd.</p> <p><h2><span id="Huwelijken_en_kinderen" class="mw-headline">Huwelijken en kinderen</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a title="Bewerk dit kopje: Huwelijken en kinderen" href="http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Berengarius_I_van_Friuli&amp;action=edit&amp;section=5">bewerken</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2>rius was gehuwd met Bertila van Spoleto (ca. 860 - voor december 915). Zij was geen familie van Guido van Spoleto maar dochter van Suppo II van Parma (graaf van <a title="Parma (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Parma_(stad)">Parma</a>, <a title="Asti (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Asti_(stad)">Asti</a> en <a title="Turijn (stad)" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Turijn_(stad)">Turijn</a>), die zoon was van Adelgis I van Parma (ovl. na 861), hertog van Spoleto en zoon van <a title="Suppo I van Spoleto" href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Suppo_I_van_Spoleto">Suppo I van Spoleto</a>. Berengarius en Bertila hadden twee dochters:</p> <ul>iet het gebruikelijke &ldquo;coniunx&rdquo; (echtgenote). Dit wordt gezien als aanwijzing dat zij informeel een belangrijke macht uitoefende. In 915 werd ze naast Berengarius tot keizerin gekroond. Kort daarop werd ze schuldig bevonden aan overspel en met gif ter dood gebracht.</p> <p>In december 915 trouwde Berengarius met Anna (ovl. na mei 930), van onbekende afkomst. Uit dit huwelijk zijn geen kinderen bekend.</p>