Familie van Pinxteren - en vele anderen...

1105-1120 <p> Hij werd ook wel genaamd Allardus of Adallardus. Hij leefde in de tweede helft van de elfde eeuw. Mogelijk was hij heer van Haarlem en Bergen (NH). Hij gaf land in Heemskerk aan de abdij van Egmond en stamt wellicht af van de heren van Egmond. <p> In de twaalfde en dertiende eeuw behoorde het oude inheemse Kennemer geslacht Van Haarlem tot de aanzienlijkste in het graafschap Holland. Zij bezaten in de streek uitgebreide (hierna te noemen) allodiale goederen en versterkte huizen in Haarlem en vlakbij het huidige slot Assumburg in Heemskerk. <p> Vooral rond 1200 treden de leden ervan opvallend vaak op als getuigen in de oorkonden van de graaf, en, naar we zullen zien, ook wel in de oorkonden van de bisschoppen van Utrecht. Uit deze getuigenlijsten blijkt dat de Van Haarlems hoogstwaarschijlijk tot de vrije adellijke geslachten gerekend werden, want zij worden daarin genoemd, samen met telgen uit edele families als bijv. de Teijlingens, de Wassenaers, en de Voornes. Hun vrije status blijkt in ieder geval in hierna te noemen oorkonden uit 1119 en 1172, waarin leden van het geslacht Van Haarlem onder de "liberi"(vrijen) worden geschaard. <p> Huizinga meende vermoedelijk dus ten onrechte dat de Van Haarlems in oorsprong ministerialen (onvrije dienstamannen) waren, maar hij heeft wel aangetoond dat zijn geen Heren van Haarlem zijn geweest; een ambacht of heerlijkheid Haarlem heeft immers nooit bestaan. Van Haarlem, is dus een geslachtsnaam, die duidt op de afkomst van de familie. <p> Over de twaalfde-eeuwse geschiedenis van de Van Haarlems zijn we relatief goed ingelicht, dank zij het feit dat leden ervan veelvuldig voorkomen in de Egmondse bronnen. In het Egmondse falsum van 1083 worden de drie broers Gerbrand, IJsbrand en Guntwacher van Haarlem genoemd in de - wellicht authentieke - getuigenlijst. In ieder geval leefde in de tweede helft van de elfde eeuw ene Allard van Haarlem, die ons bekend is als de vader van Allard, die van 1105 tot 1120 abt van Egmond was. Deze laatste was al eerder als monnik in dit klooster ingetreden, want in de Egmondse Miracula Nova, staat te lezen dat hij, voordat hij abt was, en gedurende de regering van Graaf Floris II (1091-1121), eropuit werd gestuurd om een gewapend conflict met de inwoners van Castricum te beslechten. Ook tijdens zijn abbatiaat kreeg hij met met de inwoners van Castricum aan de stok. <p> Abt Allard had, voor zover we weten, vier broers en een zuster. In het Liber sancti Adalberti, waarin de bezittingen van de abdij werden bijgehouden worden schenkingen opgenoemd door hemzelf en door zijn broers Gerben, Gerwalech, die conversus en monnik in de abdij was, IJsbrand met zijn echtgenote Wela, en zijn zuster Suvi; dadelijk zullen we nog terugkomen op een broer Galo. <p> De genoemde schenkingen werden waarschijnlijk gedaan ter gelegenheid van de abtswijding van Allard in 1105. De Van Haarlems gaven geldbedragen of land - in Velsen, Hargen en Spaarnwoude - waarvan de jaarlijkse opbrengst wordt gespecificeerd. Al eerder, mogelijk bij het intreden van Allard in het klooster, werd door zijn vader Allard land in Heemskerk gegeven ter waarde van 2 schellingen, waarna IJsbrand, de broer van "monnik" Allard - dus blijkbaar voor 1105 - dit land ruilde voor land in Uitgeest en Akersloot ter waarde van 3½ onsen respectievelijk 30 penningen. De tekst in het Liber sancti Adalberti vervolgt dan: "Diens zoon Allard (schonk), toen hij monnik was geworden, land aldaar ter waarde van 4 onsen. Waloch, broer van dezelfde Allard, gaf aldaar land ter waarde van 1 schelling". Nu is uit de tekst niet eenduidig op te maken, van wie de Allard, die monnik werd, nu een zoon was, maar gezien de context ligt het meest de interpretatie voor de hand dat hiermee dezelfde Allard wordtbedoeld, die later abt werd. <p> Zijn broer Waloch zal dan dezelfde zijn als de elders genoemde broer Gerwalech. In de Egmondse Evangelie-aantekeningen wordt gemeld dat de broers Gerbrand en IJsbrand aan het klooster een kwart hoeve in Velsen schenken voor het zieleheil van hun broer Allard en van hun moeder en vader; mogelijk is dit een schenking die is gedaan na het overlijden van abt Allard, door twee van zijn broers, van welke Gerbrand, dan wel identiek zal zijn met de eerder genoemde Gerbern. <p> Allards broer IJsbrand vinden we, naast de genoemde drie vermeldingen in de Egmondse optekeningen, optreden als getuige in oorkonden uit de jaren 1105 - 1120, waarin hij steeds vooraf wordt gegaan door een broer genaamd Galo. Deze Galo komt in nog een andere oorkonde voor, en hij staat drie van de vier keer als eerste genoemd in de lijst van getuigen; hij zal in de eerste decennia van de twaalfde eeuw dus het hoofd van de familie Van Haarlem zijn geweest. Galo en IJsbrand treden, samen met het hierna te bespreken familielid Werembald, ook nog op als getuigen in een oorkonde uit 1119 van bisschop Godebold van Utrecht voor de St. Pieterskerk aldaar; samen met Albernus van der Mije zijn zij hier de enige vrije getuigen, hetgeen doet vermoedendat de Van Haarlems op een of andere manier een belang hadden bij de, in de oorkonde vastgelegde, transactie. <p> In de zojuist genoemde oorkonden treden nog meer personen naar voren, die waarschijnlijk verwant waren met de oudste Allard van Haarlem en zijn kinderen. Eenmaal als getuige genoemd na Galo en IJsbrand, en eenmaal voor hen, vinden we Werembald van Haarlem. Deze staat ook in de eerder genoemde lijst met schenkingen aan het Klooster Egmond uit 1105, en wel direct na Suvi, de zuster van de abt, bij welke gelegenheid Werembald land schenkt dat was gelegen bij dat van haar. Genoemde Werembald zal dus wel tot de familie hebben behoord, maar hij zal geen broer van de abt zijn geweest; wellicht was hij een oom of neef van hem. <p> Waarchijnlijk verwant met Werembald zijn Willem, Folpert en Ludolf van Haarlem, die worden genoemd in de zojuist vermelde getuigenlijsten, samen met de bekende Van Haarlems. Van Ludolf is alleen bekend dat hij drie maal als getuige optreed. <p> Heer Willem van Haarlem, alias Willem "Kinbac" (ofwel Wilhelmus Maxilla, alias Timp) vinden we in een oorkonde, terwijl hij voorts wordt vermeld ten tijde van abt Wouter (1130 - 1161) en in 1143; hij was toen kannuk aan de Dom van Utrecht, en een zeer gegoed en aanzienlijk man, blijkens zijn vele bezittingen in Velsen, Bijlmerpolder, Poelgeest, Bennebroek, Leiderdorp en Sadenhorne. Deze goederen kwamen aan de Abdij van Egmond, sommige als schenkingen van Willem, andere als aankopen door abt Wouter, weer andere als schenkingen door Graaf Dirk IV en Gravin Sophie, die ze van Willem Kinnebak hadden verworven. <p> Een belangrijk persoon was ook Folpert, bijgenaamd "De Witte" (ofwel: Folpertus Albus alias Candidus): hij was in de jaren '20 een van de drie door Gravin Petronella over de Abdij van Egmond aangestelde voogden. Ook hij schonk bij de eerder genoemdegelegenheid van de abtwijding van Allard in 1105 land aan het klooster, gelegen in Assendelft; hij wordt dan direct na Werembald van Haarlem genoemd. Megelijk dezelfde Folpert gaf later land in Velsen. <p> Ten slotte is nog bekend, dat abt Allard verwant was met de aanzienlijksten in Castricum, waaruit volgt dat ook de Eilger, die in de jaren '20 als kloostervoogd werd aangesteld, door Petronella op een of andere wijze tot de familie Van Haarlem gerekend kan worden. <p> http://books.google.nl/books?id=Lhh7wkb0ovYC&pg=PA79&lpg=PA79&dq=allard+van+haarlem&source=bl&ots=8x9TmqWQAi&sig=WIujdSpZWIMc0vz9EquFeFTJlNg&hl=nl&sa=X&oi=book_result&resnum=3&ct=result#PPA77,M1</p>